Na rowerze

 Malowniczy szlak niebieski w powiecie gnieźnieńskim 

Turystyka rowerowa cieszy się w Polsce niesłabnącym zainteresowaniem od lat. Nie jest to nic dziwnego, biorąc pod uwagę korzyści płynące z takiego sposobu spędzania wolnego czasu. Jeżdżąc rowerem nabieramy kondycji, poprawiamy funkcjonowanie układu oddechowego i krążenia, możemy się także doskonale odstresować. Jazda poza miastem pozwala dodatkowo cieszyć się świeżym, czystym powietrzem, którego zwykle często nam brakuje. Warto również zauważyć, że w wielu wypadkach korzystanie z „dwóch kółek” pozwala trafić w miejsca, do których ciężko jest się dostać w każdy inny sposób.

Dostrzegając potencjał terenów Pojezierza Gnieźnieńskiego, samorząd Powiatu Gnieźnieńskiego podjął się w latach 2011–2013 wytyczenia oraz oznakowania szlaków rowerowych. Powstało w ten sposób pięć tras o różnorodnej długości oraz stopniu trudności, oznaczonych kolorem czerwonym, niebieskim, żółtym , zielonym i szarym.  Idąc dalej w roku 2019, Powiat Gnieźnieński wyznaczył kolejny, szósty szlak,  o kolorze czarnym.

Każda z tych sześciu tras  zaczyna się na gnieźnieńskim rynku i prowadzi przez najpiękniejsze i najciekawsze zakątki powiatu. Cztery duże pętle podzielone zostały szlakiem łącznikowym w taki sposób aby umożliwić rowerzystom wybranie dwóch wariantów – dłuższego i krótszego. W związku z tym, zostały one również odpowiednio oznakowane. Oprócz kolorowego prostokąta informującego nas na jakim szlaku się znajdujemy, oznakowanie zostało uzupełnione o symbol cyfry „1” i „2”.   „1” oznacza główną pętle szlaku, tą dłuższą, natomiast „2” łącznik lub inaczej mówiąc, krótszą wersje szlaku.

Szlak czerwony – długość 47,6 km

Mapa do pobrania znajduje się w załącznikach. 

 Wyspa Ostrów Lednicki

Poznawanie historii to nie tylko czytanie książek, czy oglądanie eksponatów muzealnych. Wyruszając w rowerową podróż szlakiem czerwonym, z wysokości siodełka będziemy mogli poznać najważniejsze zabytki związane z początkami Państwa Polskiego. Start zaplanowano niemal u stóp gnieźnieńskiej katedry, a to dopiero początek…

Wyjazd z Gniezna zaplanować można na dwa sposoby – w zależności od której strony zdecydujemy się rozpocząć pętlę. Wariant 1 prowadzi ul. Kłeckoską oraz Żerniki, do miejscowości Piekary, natomiast wariant 2 ul. Powstańców Wielkopolskich do wsi Obora, gdzie znajduje się także zjazd pozwalający skrócić trasę.

Co jeszcze w okolicy szlaku…

Dębnica: drewniany kościół z XVIII wieku

Waliszewo: rzeźba Karczmarza (element szlaku Mitów i Legend Powiatu Gnieźnieńskiego); drewniany kościół z XVIII wieku

Imiołki: stanica harcerska

Rybitwy: dworek z XIX w.; chata z XVIII w.; drewniany wiatrak

Rzegnowo: dwór z XIX w.

Dodatkowo w miejscowościach: Pola Lednickie; Skrzetuszewo; Rzegnowo; Waliszewo znajdują się wiaty wypoczynkowe będące elementem szlaku św. Jakuba, które zostały zbudowane z inicjatywy władz Powiatu Gnieźnieńskiego w ramach projektu unijnego realizowanego w latach 2010–2011.

Na szlaku w Dziekanowicach (teren przy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) dostępna jest samoobsługowa stacja naprawy rowerów. Projekt zrealizowano w 2021 r. ze środków UMWW i Starostwa Powiatowego w Gnieźnie.

Szlak niebieski – długość 65 km

Mapa do pobrania znajduje się w załącznikach 

Odrestaurowany młyn w okolicach leśnictwa Piłka

Jest to szlak dla ludzi wytrwałych, dla których sama jazda rowerem to za mało. Zanim jednak zdecydujemy się zejść z naszych „dwóch kółek” by skorzystać z innych atrakcji pamiętajmy, że sił musi nam starczyć jeszcze na drogę powrotną.

Szlak niebieski przebiega w pobliżu licznych jezior, dlatego warto się na niego wybrać w okresie letnim, gdy pogoda pozwala już na zażywanie kąpieli. Taka forma odpoczynku może okazać się naprawdę zbawienna, ponieważ niektóre etapy trasy, choć niezwykle malownicze, bywają ciężkie do pokonania. Mniej więcej w połowie pętli dociera się do znanego w kraju, Ośrodka Sportowo Rekreacyjnego Skorzęcin nad Jeziorem Niedzięgiel, gdzie można dodatkowo posilić się w jednej z licznych restauracji, czy barów. Do dyspozycji turystów pozostaje także bogata oferta wypożyczalni sprzętu wodnego, boiska sportowe, itp.

Zaczynając podróż na gnieźnieńskim rynku możemy udać się ul. Farną, koło zabytkowego kościoła św. Trójcy, w kierunku ulicy Wierzbiczany i wsi o tej samej nazwie. Drugim rozwiązaniem jest przejazd ul. Jeziorną i Dalkowską do wiaduktu kolejowego, a dalej ul. Witkowską do wsi Osiniec. Łącznik skracający trasę znajduje się między miejscowościami Lubochnia i Kujawki.

Przy skorzęcińskiej leśniczówce stoi rzeźba związana z legendą Paula Redlicha, który wielce zasłużył się lokalnym lasom.

Co jeszcze w okolicy szlaku…

Skorzęcin: zabytkowy dwór z XIX wieku; rzeźba leśniczego Redlicha – opiekuna lasu i jego mieszkańców (element szlaku Mitów i Legend Powiatu Gnieźnieńskiego)

Ostrowite Prymasowskie: neoklasycystyczny kościół z XIX wieku

W miejscowości Miaty znajduje się kolejna wiata wypoczynkowa w ramach szlaku św. Jakuba.

Na szlaku w Szczytnikach Duchownych (teren przy ZSP im. ks. Jana Twardowskiego) dostępna jest samoobsługowa stacja naprawy rowerów. Projekt zrealizowano w 2021 r. ze środków UMWW i Starostwa Powiatowego w Gnieźnie.

Szlak żółty – długość 49 km

Mapa do pobrania znajduje się w załącznikach.

Zabudowania wsi Bure wciąż można napotkać na szlaku żółtym 

Podróżowanie szlakiem żółtym jest bardzo przyjemne i nie powinno sprawić nikomu poważniejszych problemów. Przez większość czasu prowadzi on mało ruchliwymi drogami asfaltowymi, natomiast odcinki szutrowe charakteryzują się raczej niskim stopniem trudności. Na jego trasie natrafić można na kilka mało znanych, osobliwych atrakcji Powiatu Gnieźnieńskiego, które stanowić będą dobry pretekst do zrobienia krótkiego postoju. Odcinek pomiędzy Wierzycami a Czerniejewem wiedzie poprzez piękny kompleks Lasów Czerniejewskich, a jego pokonywanie największą przyjemność sprawia latem, gdy korony drzew dają schronienie przed promieniami słońca. W samym Czerniejewie, koniecznie zobaczyć należy okazały kompleks pałacowy oraz kościół z XVI w. wraz obeliskiem ks. Onufrego Kopczyńskiego – twórcy gramatyki i języka polskiego.

Wyjazd z gnieźnieńskiego rynku zaplanowany został promenadą dookoła jeziora Jelonek i dalej ulicami: Cienistą i Orzeszkowej – w kierunku wsi Dalki. Z drugiej strony natomiast do miasta prowadzi, mała uczęszczana droga gminna, kierująca nas do Lasów Miejskich. Jest to teren, dotknięty nawałnicą, która przeszła nad Gnieznem i okolicą w roku 2017. Jest to mało przyjemny widok, ale na uprzątniętej powierzchni pojawia się już nowe pokolenie lasu.

Łącznik skracający trasę przebiega przez miejscowości Pawłowo i Kosmowo.

Co jeszcze w okolicy szlaku…

Gębarzewo: Leśny Ośrodek Edukacji Ekologicznej i Rekreacji „Poligon”; głaz upamiętniający miejsce lądowania papieża bł. Jana Pawła II w 1979 roku

Kosmowo: dwór z XIX wieku

Czerniejewo (poza terenem zabudowanym, droga wylotowa na Wrześnię): zrekonstruowane pozostałości cmentarza żydowskiego

Bure: drewniane zabudowania gospodarstwa – pozostałości osadnictwa Olęderskiego

Leśniewo: obelisk upamiętniający hrabiego Skórzewskiego – jednego z właścicieli dóbr czerniejewskich.

Na szlaku w Czerniejewie (teren przy Urzędzie Gminy) dostępna jest samoobsługowa stacja naprawy rowerów. Projekt zrealizowano w 2021 r. ze środków UMWW i starostwa Powiatowego w Gnieźnie.

Szlak zielony – długość 45 km

Mapa do pobrania znajduje się w załącznikach 

 Na szlaku zielonym

Szlak zielony zdecydowanie polecić można osobom, które podczas rowerowych wypraw poszukują przede wszystkim ciszy i spokoju, ponieważ większa jego część poprowadzona została przez tereny rolnicze. Uwagę rowerzystów, choć nie tylko zapewne przykuje odcinek wysunięty najdalej na północ, który znajduje się w kompleksie Lasów Królewskich i wiedzie między kilkoma niewielkimi jeziorami. Jest to teren, najbardziej dotknięty nawałnicą, która przeszła nad Gnieznem i okolicą w roku 2017. Jest to mało przyjemny widok, ale na uprzątniętej powierzchni pojawia się już nowe pokolenie lasu.

Łączna powierzchnia wszystkich szkód po nawałnicach z 11 sierpnia 2017r. w Nadleśnictwie Gniezno to ok. 4500 ha ( przy czym przeciętne boisko sportowe ma wymiar ok. 1 ha) zniszczonych lasów. Ta powierzchnia stanowi 1/ 4 wszystkich lasów gnieźnieńskiego nadleśnictwa. W tym łączna powierzchnia do całkowitego odnowienia ( tj. posadzenia nowego lasu) na terenie nadleśnictwa to aż 1950 ha, nadleśnictwo w  roku 2019 roku posadziło już nowy las na powierzchni 235,7 ha. Zakończenie sadzenia nowego lasu (odnawianie powierzchni poklęskowej) potrwa do 2023 roku.

Mimo to w okresie jesiennym rowerzystów pokonujących szlak nie powinien zdziwić widok ludzi wyposażonych w przysłowiowy kozik, wiadro lub koszyk, ponieważ okoliczne tereny  są od lat uważane za wyjątkowo bogate w różne gatunki grzybów.

Wśród zabytków natomiast na uwagę z pewnością zasługuje okazały pałac w Mielnie, wybudowany na początku XX wieku przez ród Wendorffów, wraz z parkiem oraz kaplicą. Ta sama rodzina zarządzała zresztą przez wiele lat także innym dworem znajdującym się na szlaku, tyle że w miejscowości Zdziechowa.

Miasto opuszczamy jadąc z Rynku w dół ul. Tumską. Po przejechaniu kolejnych kilku śródmiejskich uliczek docieramy w okolice stacji paliw, gdzie znajduje się zjazd na promenadę wzdłuż Jeziora Winiary. Dalej kierujemy się ul. Zamiejską i Wełnicką, by dotrzeć ostatecznie do ul. Orcholskiej. Wjazd do miasta wyznaczony został natomiast ul. Górną, od której poprowadzony został niewielki objazd, dzięki któremu unika się natężonego ruch samochodowego.

Co jeszcze w okolicy szlaku…

Zdziechowa – pomnik Powstańców Wielkopolskich

Na szlaku w Zdziechowie (teren przy SP im.Powstańców Wielkopolskich) dostępna jest samoobsługowa stacja naprawy rowerów. Projekt zrealizowano w 2021 r. ze środków UMWW i Starostwa Powiatowego w Gnieźnie.

Szlak szary – długość 59 km

Mapa do pobrania znajduje się w załącznikach. 

Wieża widokowa w Dusznie 

Szlak szary jest kolejną propozycją wycieczki, na którą warto się zdecydować w szczególności przy ładnej pogodzie. Jeśli bowiem niebo nie będzie zasnute chmurami i unikniemy mgły, z pewnością uda się nam zobaczyć więcej niż moglibyśmy się spodziewać.

Szlak prowadzi przez północno-wschodnią część Powiatu Gnieźnieńskiego, jedynie na krótkim odcinku wychodząc za jego granice i wkraczając na tereny Województwa Kujawsko – Pomorskiego. Na jego trasie spotkać można wiele ciekawych miejsc, jednak dwa z nich z całą pewnością zasługują na wyróżnienie. Pierwsze to 12 metrowa wieża widokowa w miejscowości Duszno, z której szczytu dojrzeć można obiekty nawet tak oddalone jak bazylika w Licheniu, czy kominy elektrowni w Pątnowie. By nacieszyć się tymi widokami trzeba się jednak sporo natrudzić, ponieważ drewniana konstrukcja posadowiona została na jednym z najwyższych wzniesień Wielkopolski – Wale Wydartowskim (167 m n.p.m.). Przez co szlak szary, jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej wymagających szlaków powiatowych. 

Kilka kilometrów dalej szlak prowadzi do Trzemeszna, miasta znanego przede wszystkim z tradycji świętowojciechowych.

W jego centrum znajduje się piękna bazylika z zachowanymi elementami romańskimi - dwoma kolumnami oraz fragmentami murów. Jej wnętrze najlepiej podziwiać w słoneczne dni, gdy naturalne światło dostaje się do środka przez przeszkloną kopułę. Jeśli ilość atrakcji spowoduje, że konieczne będzie zaplanowanie dłuższego odpoczynku, śmiało można to zrobić w jednym z dwóch ośrodków wypoczynkowych znajdujących się nad jeziorami w miejscowościach Jankowo Dolne i Gołąbki. Przez pierwszą z nich przebiega także łącznik skracający trasę.

Gnieźnieński rynek opuścić można kierując się w stronę osiedla mieszkaniowego Winiary (analogicznie jak w przypadku szlaku zielonego), jednak zamiast skręcać na promenadę dookoła jeziora, dojeżdżamy do ul Orcholskiej. Drugą opcją jest przejazd ulicami Chrobrego i Pocztową aż do Parku Miejskiego, i dalej do ul. Wierzbiczany.

Co jeszcze w okolicy szlaku…

Strzyżewo Kościelne: zabytkowy kościół z połowy XIX wieku

Ławki: dom – miejsce narodzin Hipolita Cegielskiego

Kruchowo: renesansowo-barokowy dwór otoczony parkiem

Wydartowo: neogotycka kuźnia z połowy XIX wieku;

Duszno: neogotycki kościół z XIX wieku z częściowo starszym wyposażeniem

Trzemeszno: pomnik Jana Kilińskiego, XVIII-wieczny budynek Kolegium Trzemeszeńskiego

Na szlaku przy wieży widokowej w Dusznie dostępna jest samoobsługowa stacja naprawy rowerów. Projekt zrealizowano w 2021 r. ze środków UMWW i Starostwa Powiatowego w Gnieźnie.

Szlak czarny - 53 km

Mapa do pobrania znajduje się w załącznikach. 

Bajeczny pałac w Kołaczkowie 

Szósty szlak rowerowy uzupełnia już istniejące szlaki rowerowe oraz spina infrastrukturę turystyczną na południowy wschód od Gniezna.

Szlak czarny jest  łatwy pod względem ukształtowanie terenu i bardzo ciekawy.  Większość szlaku biegnie po mało uczęszczanych drogach asfaltowych i przecina Szlak Mitów i Legend, Szlak Pałaców i Dworów, a nawet  Drogę św. Jakuba. Na jego terasie możemy spotkać trójgłowego smoka z Drachowa, mityczna Izydę z synem Horusem czy pałace w Kołaczkowie i  Niechanowie.   Szlak rozpoczyna się na Rynku w Gnieźnie, później biegnie ul. Farną i Warszawską, by dalej Wrzesińską , i Grunwaldzką dotrzeć na tereny Lasów Miejskich dotkniętych nawałnicą w roku 2017. Te tereny uprzątnięte były jako jedne z pierwszych, dlatego już teraz rowerzyści przejeżdżają przez nowo posadzony las.

Trasa jest nie tylko ciekawa, ale również dobrze wyposażana. Funkcjonuje na niej dużo punktów postojowych, wiat przy których można przystanąć, odpocząć, nabrać sił i ruszyć dalej. Tych miejsc należy szukać w Drachowie, Małachowie Złych Miejsc, Nowej Wsi Niechanowskiej i Goczałkowie.  Na dłużej można również zatrzymać się w stolicy tamtejszej gminy – Witkowie.  Ta nieduża miejscowość z centralnym punktem miasta -  czworobocznym rynkiem z kościołem św. Mikołaja, odegrała nie małą rolę w okresie Powstania Wielkopolskiego. Podczas powstania bowiem utworzono tutaj  oddział wojskowy, który wyzwolił miasto, a następnie udzielił pomocy Gnieznu i walczył na froncie północnym.

Co jeszcze w okolicy szlaku:

Drachowo: szlak Mitów i Legend z figurką trójgłowego smoka

Arcugowo: pałac z XIX wieku

Małachowo Złych Miejsc: szlak Mitów i Legend z figurką mitycznej Izydy z synem Horusem.

Witkowo: kościół z XIX wieku pw. św. Mikołaja.

Kołaczkowo: pałac z XIX wieku

Niechanowo: drewniany kościół z XVIII w pw. św. Jakuba oraz XVIII wieczny pałac

Na szlaku w Witkowie (teren przy Urzędzie Miasta i Gminy) dostępna jest samoobsługowa stacja naprawy rowerów. Projekt zrealizowano w 2021 r. ze środków UMWW i Starostwa Powiatowego w Gnieźnie.