Poniedziałek, 05.6.2023
Poniedziałek, 05.6.2023
Mało kto zdaje sobie sprawę, że w gnieźnieńskim Archiwum Archidiecezjalnym znaleźć można najstarsze i najcenniejsze zabytki piśmiennicze w Polsce. Jednym z działów archiwum jest biblioteka aleksandryjska sięgająca swym początkiem progu XI wieku, która kiedyś była przechowywana w katedrze gnieźnieńskiej (w różnych kaplicach lub ich górnych kondygnacjach, nad zakrystiami czy chórem muzycznym, a także w izbach pod wieżą północną), a od 1998 roku znajduje się przy ul. Kolegiaty 2 w Gnieźnie (na Wzgórzu Lecha, tuż za katedrą).
Biblioteka aleksandryjska była jedną z największych bibliotek świata starożytnego. Biblioteka Katedralna jest jedną z najstarszych bibliotek na ziemiach polskich. Dzisiejszy zbiór biblioteki katedralnej wytworzony został w okresie od IX do XX wieku. Obecnie księgi w magazynach są ułożone według formatu na regałach jezdnych. Te najcenniejsze, ze względu na bezpieczeństwo, przechowuje się w specjalnie wydzielonym miejscu, zwanym skarbcem (w sąsiadującym do archiwum Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej).
W średniowiecznej bibliotece księgi przechowywano najpierw w masywnych, dobrze zabezpieczonych skrzyniach (ze względu na ich kosztowność), potem w armariach, czyli w zamykanych na klucz szafach, a także na pulpitach, do których były przymocowane łańcuchami. Następnie (XV w.) pomieszczenia biblioteczne wyposażono w drewniane regały (repozytoria), na których umieszczano – w ramach działów – księgozbiór już skatalogowany i osygnowany.
Zasób Archiwum Archidiecezjalnego liczy obecnie około 2 500 metrów bieżących archiwaliów i książek, w tym około 80 000 samych książek. Każdego roku zwiększa się liczba korzystających ze zbiorów archiwalnych i bibliotecznych. Badacze dziejów przybywają nie tylko z krajowych ośrodków naukowych, ale także zagranicznych - USA, Francji i Niemiec. Wśród nich przeważają poszukiwacze genealogiczni. Drugą grupę pod względem liczebności stanowią magistranci i doktoranci. W ramach działalności popularyzatorskiej gnieźnieńskie zbiory udostępniane są wykładowcom wielu polskich uczelni, którzy wykorzystują zbiory do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Od 1997 r. archiwum posiada pracownię konserwatorską, w której wykonuje się podstawową konserwację zabytków papierowych, a od 2012 roku archiwum prowadzi akcję Mecenat Skarbów Słowa. W ramach tej akcji szuka mecenasów (darczyńców) dla ratowania zniszczonych zabytków piśmiennictwa.
Więcej informacji na temat możliwości skorzystania ze zbiorów znajduje się na stronie: www.archiwum.archidiecezja.pl
.jpg)
tel. 61 424 07 06
fax 61 424 07 70
e-mail: starostwo@powiat-gniezno.pl